Bu sitedeki içeriklerin büyük bir bölümü, yayımlanmış akademik çalışmalara dayanmaktadır. Dolayısıyla, bu içeriklerden alıntı yaparken akademik alıntı yapma kurallarına titizlikle uyulması gerekmektedir. Alıntı yaparken, hem akademik etik hem de hukuki sorumluluklar göz önünde bulundurulmalıdır.
Türk Hukukunda alıntılama ve fikri mülkiyet hakları, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanunun 71. maddesinin 3. fıkrasına göre, bir eserden kaynak göstermeksizin alıntı yapmak, ciddi bir suçtur ve aşağıdaki cezai yaptırımlara tabidir:
“Bir eserden kaynak göstermeksizin iktibasta bulunan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.”
Bu hüküm, akademik çalışmalar, makaleler, raporlar ve diğer yazılı eserlerde başkalarının fikirlerinden yararlanırken doğru ve eksiksiz bir şekilde kaynak göstermeyi zorunlu kılmaktadır. Kaynak belirtmek, yalnızca etik bir sorumluluk değil, aynı zamanda hukuki bir gerekliliktir. Ayrıca, alıntı yapılan kaynağın doğru bir şekilde ifade edilmesi de önemlidir.
Kanunun 71. maddesinin 5. fıkrasında ise, alıntı yaparken kaynak gösteriminin yanlış veya yanıltıcı olması durumunda uygulanacak yaptırımlar belirtilmektedir:
“Bir eserle ilgili olarak yetersiz, yanlış veya aldatıcı mahiyette kaynak gösteren kişi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Bu madde, yanlış bilgi verme veya aldatıcı kaynak gösterimi ile ilgili olarak da ciddi hukuki sonuçlar doğurabileceğine işaret etmektedir. Yanlış kaynak gösterimi, akademik alandaki güvenilirliği zedeler ve araştırmanın geçerliliğine zarar verir. Bu nedenle, alıntı yapılan kaynağın doğruluğu ve uygun şekilde gösterilmesi büyük bir öneme sahiptir.
Alıntı yaparken dikkat edilmesi gerekenler:
- Doğru Kaynak Gösterimi: Alıntı yapılan kaynağın doğru şekilde belirtilmesi gerekir. Yazar adı, eserin adı, yayınevi, basım yılı gibi tüm bilgiler eksiksiz ve doğru olmalıdır.
- Doğru Alıntı Formatı: Alıntı yaparken, hangi alıntılama stilinin kullanıldığına dikkat edilmelidir. APA, MLA, Chicago gibi yaygın alıntılama stillerinden biri tercih edilerek düzenli bir şekilde alıntı yapılmalıdır.
- Kısa ve Uzun Alıntılar: Kısa alıntılar tırnak işaretleriyle belirtilirken, uzun alıntılar ayrı bir paragraf halinde girilmelidir.
- Alıntıların Aydınlatılması: Alıntı yapılan kısmın bağlamından koparılmaması ve orijinal anlamın bozulmaması gerekmektedir.
Unutulmamalıdır ki, alıntılama sadece akademik çalışmalarda değil, aynı zamanda internet üzerinde yayımlanan her türlü içerikte de geçerli bir etik kuralıdır. Alıntı yaparken, hem fikri mülkiyet haklarına saygı gösterilmeli hem de yanlış ve yanıltıcı kaynak gösteriminden kaçınılmalıdır. Aksi takdirde, yasal yaptırımlar ve akademik itibar kaybı ile karşılaşılabilir.
Detaylı bilgi için:
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
Yükseköğretim Kurumlarıbilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi
Ayrıca site Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.